• 1404-06-15 2:31 قبل از ظهر

گزارش سه ماهٔ یوناما به شورای امنیت سازمان ملل

سرطان 2 1404

روزا اوتنبایوا، رئیس یوناما؛

  • تداوم محدودیت‌ها علیه زنان و دختران ، یکی از اصلی‌ترین موانع پیوستن مجدد افغانستان به نظام بین‌المللی است.
  • جامعه جهانی همچنان به‌شدت نگران وضعیت حقوق بشر، به‌ویژه محروم‌سازی نظام‌مند زنان از حقوق اساسی‌شان در افغانستان است.
  • بسیاری از شهروندان افغانستان باور دارند نبود جامعه جهانی، وضعیت کشور را وخیم‌تر خواهد کرد و حضور بین‌المللی می‌تواند نقش بازدارنده و حمایتی ایفا کند.
  • قرار است در روزهای آینده در دوحه نشست‌هایی با حضور این گروه‌های کاری برگزار شود تا جزئیات اجرایی طرح موزاییک مشخص‌تر گردد.
  • هدف نهایی این طرح، باز کردن مسیر برای ادغام تدریجی افغانستان در جامعه جهانی است، اما این مسیر بدون بهبود واقعی وضعیت حقوق بشر و زنان قابل تحقق نخواهد بود.
  • هدف اصلی طرح تازه‌ای به نام «موزاییک»، فراهم‌سازی مسیر ادغام تدریجی افغانستان در نظم بین‌المللی است.
  • سازمان ملل با درک پیچیدگی‌های سیاسی و انسانی افغانستان، «چارچوبی ساختارمند، منسجم و هماهنگ» طراحی کرده است که بتواند گفتگو میان جامعه جهانی و طالبان را بدون رسمیت‌بخشی و عادی سازی به وضعیت موجود، تسهیل کند.
  • طرح موزاییک با تشکیل گروه‌های کاری تخصصی، بر مسائل کلیدی مانند حفظ حقوق بشر، وضعیت زنان و دختران، حاکمیت قانون و تعهدات بین‌المللی تمرکز دارد.
  • «این رویکرد به‌دنبال مشروعیت‌بخشی نیست، بلکه می‌خواهد اطمینان دهد که موضوعات حیاتی در مرکز تعامل‌ها باقی می‌مانند.»
  • با وجود برخی «اقدامات مثبت» از سوی طالبان، همچون تامین امنیت نسبی، رشد اقتصادی محدود، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و بازسازی برخی زیرساخت‌ها، پیشرفت در وضعیت حقوق بشر، حکومت فراگیر و رفع تبعیض‌ها مشاهده نشده‌است.‏⁦
  • محدودیت‌هایی که طالبان علیه زنان اعمال می‌کنند، دیگر در صدر توجهات جهانی نیست. زنان افغانستان همچنان با شجاعت و ایستادگی، برای دست‌یابی به حقوق خود مبارزه می‌کنند، مبارزه‌ای خاموش، فرسایشی و نابرابر.

معاون سازمان ملل در امور بشردوستانه: «مردم افغانستان با نیازهای بشردوستانه مداوم و شدیدی مواجه‌اند. از هر پنج افغان، یک تن با گرسنه‌گی روبه‌رو است و سه تن به‌طور جدی دچار سوءتغذیه هستند. حدود ۳.۷ میلیون کودک از رفتن به مکتب محرومند که ۲.۲ میلیون تن از آنان دختران بالای ۱۱ سال‌ هستند.»

سیما باهوس، مدیر اجرایی نهاد زنان سازمان ملل: «زنان افغان تسلیم نشده‌اند ما نیز نباید تسلیم شویم. سرکوب ۲۰ میلیون انسان تنها به‌دلیل زن‌بودن، غیرقابل‌قبول است. شورای امنیت باید در کنار آنان بایستد و حمایت قاطع خود را نشان دهد.»

سیماباهوس: ۷۸ درصد زنان از حق آموزش ،کار و سایر حقوق خود محروم اند که پیامد های آن برای افغانستان و مسیر توسعه آن ویران‌گر خواهد بود.

نماینده امریکا: «تمرکز اصلی امریکا در افغانستان اکنون حفاظت از جان شهروندان امریکایی، کاهش تهدیدات تروریستی و تضمین آزادی تمامی امریکایی‌های بازداشت‌شده است.»

نماینده امریکا: «سیاست واشنگتن در قبال افغانستان در حال بازنگری است. تقریباً چهار سال از زمان سلطه طالبان می‌گذرد و وضعیت افغانستان همچنان وخیم است. رویکرد ما به کمک‌رسانی در افغانستان طی چهار سال گذشته پایدار نبوده و به نتایج دلخواه منجر نشده است.»

نماینده امریکا: «افغانستان نباید بار دیگر به پناه‌گاه امن گروه‌های تروریستی تبدیل شود و نباید در سیاست گروگان‌گیری نقش ایفا کند.»

نماینده روسیه: مسکو از یک روی‌کرد واقع‌بینانه و جامع در قبال افغانستان حمایت می‌کند. ما بارها تاکید کردیم‌ که این روی‌کرد باید مبتنی بر تحلیل عینی و ارزیابی متوازن از وضعیت باشد.

نماینده چین از شورای امنیت خواست تا گام‌های بیشتری برای معافیت مقام‌های طالبان از تحریم سفر  بردارد تا زمینه تعامل کشورها با این گروه هموارتر شود.

نماینده پاکستان: «ما از فرآیند دوحه، با هدف تعامل ساختارمند با مقامات فعلی افغانستان استقبال می‌کنیم. پاکستان از اولین کشورهایی بود که خواستار تعامل پایدار شد و نقشه راه گسترده‌ای را برای عادی‌سازی پیشنهاد کرد. اکنون به یک چارچوب جامع و فراگیر نیاز مبرم است – چارچوبی که به نگرانی‌های منطقه‌ای نیز بپردازد.»

نماینده ایران: حملات اسرائیل علاوه بر جهان شهروندان ایرانی، امنیت هفت میلیون مهاجر افغان را نیز به خطر انداخته است. تداوم این حملات ایران را ناچار به اخراج مهاجران افغان خواهد کرد.

نماینده بریتانیا: نادیده گرفته شدن حقوق و آزادی‌های اساسی زنان و دختران غیرقابل قبول است. لندن از حساب‌گیری از طالبان، به خصوص ارجاع پرونده این گروه به دادگاه به علت نقض فاحش حقوق زنان حمایت می‌کند.

نماینده بریتانیا: «از زمان آخرین جلسه توجیهی ما در شورا در مورد افغانستان، سال تحصیلی دیگری آغاز شده است، در حالی که مکتب‌های متوسطه و آموزش عالی همچنان به‌روی زنان و دختران بسته است.»

نماینده فرانسه با تأکید بر اهمیت قطعنامه ۲۵۹۳، گفت مقابله با گروه‌های هراس‌افکن از جمله داعش و القاعده و همچنین مبارزه با قاچاق مواد مخدر، از اولویت‌های حیاتی برای ثبات افغانستان است.

نماینده فرانسه: در تطبیق خواست‌های شورای امنیت از سوی طالبان هیچ پیشرفتی نیامده است. فرانسه از تهدیدهای اخیر به کارمندان ملل متحد در افغانستان نگران است.

نماینده‌ دنمارک: هرگونه عادی‌سازی روابط با طالبان باید گام‌به‌گام باشد و فقط زمانی انجام شود که پیشرفت‌هایی واقعی، قابل اندازه‌گیری و قابل تایید از نظر رعایت حقوق بشر، به‌ویژه در مورد زنان و دختران، دیده شود.

نماینده قطر: دوحه از ۳۰ جون تا ۱ جولای از دو نشست گروه‌های کاری روند دوحه با اشتراک نمایندگان طالبان میزبانی خواهد کرد.

نصیر احمد فایق خواستار انتصاب نماینده ویژه‌ دبیرکل سازمان ملل برای تسهیل گفت‌وگوهای بین‌الافغانی شد و تاکید کرد‌ که هرگونه مذاکره و تصمیم‌گیری باید با مشارکت زنان، جامعه مدنی و همه گروه‌های سیاسی همراه باشد.

فایق: در تدوین طرح «موزائیک» با نیروهای دموکراتیک، بازیگران سیاسی، نهادهای جامعه مدنی، سازمان‌های زنان و نمایندگان جوانان مشوره معنادار نشده است. این طرح برای بسیاری از مردم افغانستان به‌عنوان یک «طرح تحمیلی از بالا به پایین و فاقد مشارکت» تعبیر شده که مشروعیت آن را زیر سوال می‌برد.

فایق: «در این طرح عدم توازن در سطح انتظارات نیز وجود دارد و خواست‌های طالبان روشن و با جدول زمانی، اما خواسته‌های مردم افغانستان و جامعه بین‌المللی مبهم، بدون شرط و فاقد شاخص، مطرح شده است.»

فایق: مدارس جهادی طالبان تهدیدی برای صلح و امنیت جهانی خواهند بود.

جبهه‌آزادی: تجربه نشان داده است که اصطلاح “تعامل” اغلباً پوششی برای تلاش‌های ناکام غرض مشروعیت‌دهی به طالبان و به منظور دسترسی آنها به منابع مورد سوء استفاده قرار گرفته است.