پنجمین دور روند ویانا تحت عنوان «برای افغانستان دمکراتیک» در پایتخت اتریش برگزار شد.
سه‌شنبه ۳۰ دلو/ ۱۸ فبروری
در این نشست احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت و یاسین ضیا، رهبر جبهه آزادی حضور دارند.
براساس آجندای این نشست در روز نخست کنفرانس قرار است محمد محقق، یاسین ضیا، احمد مسعود، رنگین دادفر سپنتا، خالد پشتون، راحله دوستم، فوزیه کوفی و رحمت‌الله یارمل سخنرانی می‌کنند.
بیش از ده ها جریان سیاسی و ۹۰ تن با دیدگاه‌های سیاسی مختلف مخالف طالبان از جوامع قومی و مذهبی متنوع در این نشست شرکت دارند.
میثم نظری: گفت‌وگوها در این نشست «بر تطبیق نقشه راه تصویب‌شده در سال گذشته، رسیدگی به وضعیت وخیم و اسفبار افغانستان، و بررسی راه‌های بالقوه برای پرکردن خلاء قدرت و برقراری صلح پایدار، متمرکز خواهد بود.»
جبهه آزادی: در پنجمین کنفرانس روند ویانا راهکار های مبارزه برای آزادی افغانستان از سلطهٔ نامشروع و غاصبانهٔ گروه طالبان مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
رنگین دادفر سپنتا: «جریان‌های مخالف طالبان نسبت به گذشته نیرومندتر شده اند. ما باید بیشتر از این افغانستان شمول شویم. موضوع اساسی که رهایی و آزادی مردم ما است، باید در مرکز مبارزات قرار داشته باشد.»
احمد مسعود نشست ویانا را «مهم‌ترین محور برای آوردن تغییر در آینده افغانستان» خواند.
احمد مسعود: در گذشته صدها طرح توسط سازمان‌ها و احزاب ارائه شده است، اما هیچ‌یک از آن‌ها عملی نشده است. طرحی که روند ویانا روی آن کار می‌کند، مربوط به قوم یا گروه خاصی نیست، برای آینده افغانستان است.»
یاسین ضیا: اکنون زمان متهم کردن افراد و جناح‌ها درباره سقوط دولت جمهوری نیست، همه باید به فکر آینده افغانستان باشند.
یاسین ضیا: طالبان بر سر تقسیم منابع، ثروت‌اندوزی و تصاحب قدرت با یکدیگر دچار اختلاف شده‌اند و برخی افراد در این گروه علیه رهبر طالبان توطئه می‌کنند.
یاسین ضیا: لابی‌های طالبان ادعا می‌کنند که پول‌های استخباراتی که به طالبان داده می‌شود، برای مردم است، اما هیچ بخشی از این پول به مردم نمی‌رسد و تمام آن برای خودشان است.
رهبر جبهه آزادی بر اهمیت وحدت جریان‌های سیاسی تاکید کرد و گفت که چالش اصلی، لابی طالبان است که در ازای پول به ‘سفیدنمایی’ این گروه پرداخته و تلاش می‌کند «سیاه را سفید و سفید را سیاه» جلوه دهد.
یاسین ضیا بر ادامه جنگ با طالبان تاکید کرد و بدون نام بردن از کسی گفت: برخی چهره‌ها با برگزاری نشست‌های صلح به مشروعیت جنگ علیه طالبان خدشه وارد می‌کنند و مردم را از جنگ می‌هراسانند.
یاسین ضیا برخی از عناصر طالبان با دادگاه لاهه در راستای درخواست صدور حکم بازداشت ملا هبت‌الله و عبدالحکیم حقانی همکاری کرده‌اند.
یاسین ضیا از دادستان دادگاه لاهه خواست تا حکم دستگیری را برای رئیس استخبارات، وزیران دفاع و داخله و مسئولان امر به معروف و نهی از منکر طالبان نیز پیشنهاد کند.
محمد محقق: «طالبان در سه سال و نیم گذشته، کاملاً برخلاف وعده‌هایی که در دوحه داده بودند، عمل کرده‌اند.»
محقق: طالبان در شماری از مناطق به ویژه مناطقی که در آن مقاومت علیه این گروه شکل گرفت، «جنایات جنگی و در برخی موارد نسل کشی انجام دادند.»
محقق بدون نامبردن از قندهار که زادگاه بسیاری از رهبران طالبان است گفت بیشترین اعضای کابینه گروه طالبان از یک ولایت هستند و «قدرت در چنگ یگ گروه از قوم و منطقه خاص است.»
فوزیه کوفی: «اختلافات طالبان بر سر قدرت، فرصت جدیدی برای مخالفان این گروه فراهم کرده است تا برای ایجاد تغییر در آینده افغانستان، قوی‌تر عمل کنند.»
نصیر‌احمد اندیشه: دورپنجم نشست ویانا براي افغانستان مردم سالار، منحيث مهم ترين روند مقاومت مردم افغانستان در اين مرحله متفاوت و پيشروانه است.
مشکور کابلی: آنچه ما ادعا می‌کنیم این است که مالکیت روند ویانا در دست افغان‌ها است، یعنی احزاب سیاسی مخالف طالبان، جبهه مقاومت ملی، جبهه آزادی، دیوان‌سالاران و دیپلمات‌ها، جامعه مدنی و فعالان حقوق زنان، همگی صاحبان این بحث هستند.
محمدالله افضلی، از برگزارکنندگان نشست ویانا: «با مشارکت طیف گسترده‌ای از شخصیت‌های سیاسی، فعالان مدنی، نخبگان فکری، زنان، اقلیت‌های مذهبی و قومی و سازمان‌های حقوق بشری، در پی ارائه‌ی راهکاری عملی برای عبور از بحران و ایجاد یک ساختار سیاسی نوین در افغانستان است.»
احمد مسعود: انتظار آزادشدن افغانستان با روی کار آمدن دونالد ترامپ، «خیالی خام و تحلیلی اشتباه» است.
احمد مسعود: نباید چشم‌انتظار سقوط رژیم طالبان به دلیل اقدامات ترامپ یا اختلافات داخلی این گروه بود. با نشستن در گوشه‌ای، تغییر به‌وجود نمی‌آید.
احمد مسعود: نتیجه گفت‌وگوهای چندین دوره نشست ویانا، تدوین یک طرح جامع برای آینده بود. این طرح نه برای یک قوم، گروه، حزب یا فرد خاص، بلکه برای همه مردم افغانستان تهیه شده است.
احمد مسعود: روند ویانا را حرکتی موفق و تاثیرگذار خواند و گفت که این روند، بیش از هر نشست و جلسه دیگری موثر بوده و روزبه‌روز «گسترده‌تر و قوی‌تر» می‌شود.
احمد مسعود، در این نشست با اشاره به قطع کمک‌های امریکا، تصریح کرد که طالبان از نظر نظامی به‌شدت ضعیف شده است. او بر لزوم تلاش و مبارزه برای ایجاد تغییر در افغانستان تاکید کرد.
احمد مسعود: ما باید قندهار ما را پس بگیریم، افغانستان ما را پس بگیریم.
یاسین ضیا: «با توجه به وضعیت تروریزم و منطقه، ما تنها در برابر طالبان نمی‌جنگیم، ما و شما نیروهای مبارزه علیۀ تروریزم هستیم، ما و شما با تروریزم مبارزه می‌کنیم.»
محمد محقق: امروز تمام جهان به این نتیجه رسیده است که رژیم طالبان بقا ندارد و به همین دلیل، گفت‌وگو درباره «افغانستان پسا طالبان» اهمیت دارد.
محقق: پس از تسلط دوباره طالبان، نزدیک به پنج میلیون نفر از افغانستان مهاجر شده‌اند و این روند همچنان ادامه دارد. مردم باقی‌مانده، از امنیت روانی و جانی برخوردار نیستند و برای آینده هیچ امیدی ندارند.
محمد محقق با اشاره به اختلافات داخلی طالبان گفت که چهره‌های مخالف این گروه، از جمله سراج‌الدین حقانی و ملا غنی برادر، می‌توانند به روند ویانا بپیوندند.
مشکور کابلی: هدف این نشست بررسی راه‌های سرنگونی حکومت طالبان بود، دیپلمات‌ها و جنرالان نظامی وضعیت کنونی طالبان را از جهت های مختلف ارزیابی کردند، دیدگاه‌های شان را با یکدیگر شریک ساختند و بر منسجم شدن نیروهای جبهات مقاومت ملی و آزادی در این بخش تأکید کردند.
خالد پشتون: همه مخالفان طالبان دور یک میز نشستند و درباره موضوع های مشترک و آینده مشترک افغانستان صحبت می‌کنند. این تجمع به شایعاتی که در مورد پراکندگی مخالفان طالبان وجود دارد، نقطه پایان گذاشت.
حسین یاسا، سخنگوی شورای مقاومت: این روند از مبارزه نظامی علیه طالبان حمایت می‌کند و آن را یکی از گزینه‌های کلیدی برای تغییر در افغانستان می‌داند.
فیض الله جلال: «دراین نشست شخصیت ها به اشاره استخباراتی کشورهای بیگانه گرد آوری شده اند، از اینرو این نشست هیچ سودی برای حل مساله افغانستان نخواهد داشت.»
فضل احمد فصلی: «تنها چهره های جهادی، سکتاریستی و انجوئی سابق از روند ویانا استقبال می‌کنند.»
ذبیح‌الله مجاهد: ا.ا. هیچ «بهانه‌ای برای شرارت» باقی نگذاشته و کسی نباید دست به اقدامات تخریبی بزند.
مجاهد: «ما از آنعده افغان‌هایی که همچو تلاش‌ها را می‌کنند و خواب جنگ، توطئه و دسیسه را می‌بینند، دعوت می‌کنیم که برادران! شما هم افغان و باشندۀ این کشور هستید. منافع، وطن و خاک ما مشترک است. بیایید، شما هم برای آبادی این کشور کار کنید و دین خود را ادا کنید.»
پنجمین دور نشست «روند ویانا» پس از دو روز گفت‌وگو درباره افغانستان دموکراتیک و نقشه راه برای خروج از وضعیت موجود، پایان یافت.
نشست‌های «روند ویانا» به میزبانی مؤسسه مطالعات امور بین‌المللی اتریش برگزار شده‌اند.
………………..
براساس اعلامیه اختتامیه روند ویانا، نقشه راه ترتیب شده از سوی این روند «آینده‌ی افغانستان را ترسیم می‌کند» و شامل مواردی چون چشم‌انداز سیاسی، روابط بین‌المللی، حقوق بشر و چارچوب اقتصادی افغانستان است.
در اعلامیه آمده است که این اسناد حاصل مشورت‌های گسترده و کارشناسی گروه‌های کاری روند ویانا است که اصول و چارچوب یک نظام دموکراتیک و مشارکتی را تعیین و تدوین می‌کند که بر انتخابات آزاد، حقوق برابر شهروندی و حاکمیت قانون استوار است.
طبق مصوبه، روابط بین‌المللی، راهبردهایی را برای تعامل مؤثر مردم افغانستان با جامعه جهانی، توسعه روابط دیپلوماتیک و جلب حمایت‌های سیاسی و اقتصادی بین‌المللی ترسیم می‌کند.
بخش حقوق بشر این اعلامیه به بررسی و تأمین سازوکارهای حفاظت از حقوق بشر، به‌ویژه حقوق زنان، کودکان و همه اقوام افغانستان پرداخته و گام‌هایی جدی را برای تامین عدالت از جمله محاکمه ناقضان حقوق بشر پیشنهاد کرده است.
در چارچوب اقتصادی هم استراتژی‌های توسعه پایدار، کاهش فقر، مدیریت منابع طبیعی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی به‌منظور ایجاد اشتغال و رفاه عمومی ارائه شده است.
پا‌نوشت: با وجود کوشش زیاد، متن اعلامیه پایانی و متن های سخنرانی‌های اشتراک کنندگان این نشست در رسانه های داخلی و خارجی و صفحات شبکه های اجتماعی جبهه مقاومت و جبهه آزادی پیدا نشد و در اینجا به گزارش های رسانه ها اکتفا شده است.