ویژه – گزارش انستیتوت مطالعات جنگ امریکا
- ادامه سلطه ملا هیبت الله حکومت طالبان را تضعیف می کند.
- رهبر طالبان در قندهار که تصمیم‌گیرنده نهایی حکومت است با اتکا به حلقه کوچکی که به عنوان «طالبان قندهاری» شناخته می‌شوند، بر کشور حکومت می‌کند.
- رهبر طالبان در صدد گسترش قدرت خود در داخل ساختار حکومت طالبان است؛ سیاست‌های او بحران اقتصادی کشور و تنش‌ها را در درون حکومت آنان تشدید می‌کند.
- رهبر طالبان در حال ایجاد یک «نیروی نظامی ۴۰ هزارنفری» برای خود جدا از ارتش و پلیس است. این نیرو عمدتاً از قبیله خود «نورزی» شکل داده است که از قبایل کوچک در میان پشتون‌هاست.
- برخی اعضای طالبان در موارد متعددی از فرمان‌های رهبر این گروه، سرپیچی کردهاند.
- سراج‌الدین حقانی، ملا یعقوب مجاهد، و مولوی عباس استانکزی در سخنرانی‌های خود به‌طور تلویحی از فرامین رهبر شان انتقاد کردهاند.
- اعضای طالبان، وعده رهبرشان در پیوند به عفو عمومی را نقض کرده و به کشتارهای فراقانونی کارمندان دولت پیشین بگونه گسترده ادامه داده‌اند.
- طالبان با تسلط بر افغانستان به “هدف اصلی” خود دست یافته‌اند و اکنون آنان یک کشور ضعیف که قادر به رسیدگی به چالش‌های بلندمدت اجتماعی-اقتصادی و امنیتی نیست را، اداره می‌کنند.
- طالبان هم‌چنین «پناه‌گاه امن برای گروه‌های سلفی-جهادی» فراهم می‌کند. آنان این گروه‌ها را کنترول نمی‌کنند و اجازه می‌دهند قدرت پیدا کنند. بعید است طالبان بتوانند گروه‌ها را از انجام یک حمله در خارج از افغانستان، مهار یا بازدارند.
- ناتوانی طالبان در رسیدگی به چالش‌های بلندمدتی که با آن روبرو هستند، آنان را در برابر مخالفت‌های داخلی در حال رشد، آسیب‌پذیر می‌کند و توانایی آنان را برای کنترل گروه‌های “سلفی-جهادی” در کشور، کاهش می‌دهد.
- طالبان می‌توانند اعتراضات مردمی ضد نظام شان را سرکوب کنند؛ اما نیروهای امنیتی طالبان به طور موثر با گروه‌های تروریستی داخلی و مخالفان مسلح مبارزه نمی‌کنند.
- اکثریت قابل توجهی از شهروندان افغانستان با سیاست‌های طالبان در محدود‌کردن حقوق زنان مخالف هستند و نسبت به دولت طالبان و آینده، بدبین هستند.
- طالبان اجازه انتقاد عمومی از حکومت خود را نمی‌دهند و نهاد‌های جامعه مدنی را بی رحمانه سرکوب می‌کنند. فعالان جامعه مدنی و خبرنگاران که قوانین طالبان را رعایت نمی‌کنند، شکنجه و ناپدید می‌شود.
- به حاشیه‌راندن فرماندهان طالبان غیرپشتون، نارضایتی‌ها؛ به‌ویژه در شمال را تشدید خواهد کرد. نفوذ داعش در ساختار نیروهای امنیتی طالبان توانایی آنان برای شکست داعش در درازمدت را مختل خواهد کرد.
- طالبان اغلب نمی‌توانند کوچی‌های پشتون را از «تصرف زمین ساکنان محلی اقوام اوزبیک، ترکمن و تاجیک» در شمال افغانستان، بازدارند.
ذبیح‌الله مجاهد: ««این تحقیقات شاید از دور شده باشد و وقایعی که در افغانستان در گذر است مطالعه نشده باشد. نتایج تحقیق را تایید نمی‌کنیم».